Ξέρω τραγούδια θάλασσες, ένα σακί γιομάτο            
κι αν αρχινήσω να τα ειπώ, θα ’ρθει τ’ άλλο Σαββάτο.

Δεμένοι στη γαλέρα τους κωπηλατούμε,            
τη φαντασία μας δεν ξέρουν να τη φυλακίσουν,
μ’ αυτή και τα τραγούδια μας θα ζούμε,               
όπως οι πλανεμένοι δεν μπορούν να ζήσουν…

 Ικεί πο’ ’γραφα αυτό το ποίμα κι μι τ’ αριστερό (γιατί ήταν κιντρουαριστιρός ου πιλάτ’ς,) ανακάτουνα τουν καφέ για να μην πιάσει τσούκνα στουν πάτου, πετάγιτι απότουμα κι μ’ λέει:

 ─ Τήρα να μ’ χαλά’εις τουν καφέ κι σι στρώνου ιγώ κουντά. Απουφά’ισι τι θα κάν’ς, ποίματα ή καφέδις. Όπους του πααίν’ς θα ματά του κλεί’εις του καφινείου.

 Μι πείραξι πουλύ! Όμως, τι να ’κανα; Ου πιλάτ’ς έχει πάντα δίκιου εκτός κι έχει δίκιου ου καφετζής. Έκανα πως του πήρα για καλαμπούρι κι αρχίν’σα να τραγ’δάου ένα τραγούδι τ’ Θουδουράκη:

Το καφενείο μην το κλαις εκεί που πάει να κλείσει
με ΕΦΚΑ στο κεφάλι του με ΦΙΠΙΑ στο σβέρκο
ΝΑΤΟ πετιέται αποξαρχής, τα μπρίκια του σηκώνω,
ρίχνω καφέ και ζάχαρη και τα ανακατώνω
και καμακώνω το ευρώ κι ύστερα το τσεπώνω…

 ─ Ήρθα να πιου έναν καφέ κι θα μ’ σπά’εις τα νεύρα; Ιπίτιδις τραγ’δάς τραγούδι αφ’νού τ’ προυδότη; (δεν ήξιρα πως τα τσιούγκρισαν πάλι μι του Μίκη). Είνι μι του ΝΑΤΟΥ, δηλουσίας. Γι’ αυτό λέει ΝΑΤΟ πετιέται… Μη σ’ πιρνάει απ’ του νου ότι δεν ξέρουμι π’ κάν’ς προυπαγάντα. Ου λαός δεν ξιχνά!

 ─ Άκ’ να σ’ που τ’ λέου: Δε θα μι πατάς κι ισύ στου σβέρκου, πο’ ’χου ανάγκη του μιρουκάματου κι ιπειδή έρχισι στου μαγαζί μ’ κι πίν’ς έναν καφέ θ’ απουλάς ότι χαζαμάρα σο’ ’ρχιτι. Κάθι ένας ιδώ μέσα του κουντό τ’ κι του μακρύ τ’. Είνι βουλές π’ του κάνιτι του καφινείου χειρότιρου απ’ τ’ βουλή. Ιγώ να μην κραίνου ντίπ; Ούτι να γράφου ποίματα, ούτι να τραγ’δάου; Νουήματα κάνι ιπιτρέπιτι; Ιπρουχτές έπιρνα πινέματα κι σήμιρα ισύ μη βαρείς απού καταή;

 ─ Ποιος σι παίνιψι ισένα, αρέ κακουμοίρη;

 ─ Ακουρμάσ’ ν’ ακού’εις ποιος μι παίνιψι κι θα τ’ μά’εις τ’ γλώσσα σ’. Ήρθι ένας κύριους έκατσι αυτούια π’ κάθισι κι συ κι μου ’πι:

 «Θέλω να μου φτιάξεις έναν καφέ με 17 φουσκάλες. Θα φτιάξεις όσους καφέδες χρειαστεί, θα τους πληρώσω όλους, αλλά θα πιω αυτόν που θα έχει 17 φουσκάλες. Εντάξει;»

 Τι να κάνου κι ιγώ, έχουμι ιδεί αν έχουμι ιδεί παράξινου κόσμου, αρχ’νάου να φκιάνου τουν έναν καφέ κουντά τουν άλλου. Μέτραγα φρουσκάλις, πότι 10, πότι 15, πότι 20 κι παραπάν, κάπουτι τουν πέτ’χα. 17 φρουσκάλες. Τουν πήγα στουν κύριου, τουν έπγι και μι φώναξι για να πληρώσει:

 «Είσαι σπουδαίος καφετζής» μ’ λέει κι μ’ δίνει 100 ιβρώ. «είναι όλα δικά σου δεν θέλω ρέστα».

 Είνι πουλλά τα χρήματα αυτά, δεν κάνουν τόσου οι καφέδες πο ’φκιασα, τι να ’λεγα.

 «Είπαμε είναι όλα δικά σου» είπι και σ’κώθ’κι να φύβγει.

 Ευχαριστώ πουλύ κύριι, ναύαρχι του ’πα κι τουν ξιπρουβόδ’σα ως όξου.

 ─ Κι που τουν κατάλαβις που ’ταν ναύαρχους;

 ─ Έλα, ντε! Πώς τουν κατάλαβα; Ισείς τι λέτι;

 Αν δεν σκεφτήκατε κάτι, μη σπάτε το κεφάλι σας. Αφού διαβάσετε και τα υπόλοιπα παρακάτω στο τέλος υπάρχει η απάντηση. Εντάξει;

Άμμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρρονες

 Θυμάστε τους τρεις κύκλους χορού των Σπαρτιατών;

 Κατά ένα περίεργο τρόπο έτσι ακριβώς χορεύουν και οι Αργιθεάτες. Σπαρτιάτες η Αργιθέα έχει μόνο στο Σπαρτήσι (Φλεγγαίοι, Πατουλαίοι, Λεκκαίοι), αποκλείεται να επηρέασαν αυτοί ολόκληρη την περιοχή. Δεν ρώτησα και τον Λεωνίδα Χατζηαγγελάκη, ή τον Κώστα Σπανό του ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ, ή την Αννίτα (ποια Πάνια, καημένε, την Αννίτα Πρασσά λέω που υπηρέτησε ως φιλόλογος στα Βραγκιανά και μετά στα Γενικά Αρχεία του Κράτους) για να μου λυθεί η απορία.

 Χορεύουν λοιπόν σε τρεις κύκλους και τραγουδούν:

 Χορός γερόντων: Κάποτε ήμασταν εμείς που κάναμε χαζαμάρες!

 Χορός ανδρών: Τώρα είμαστε εμείς και κάνουμε μεγαλύτερες!! (δυο τα θαυμαστικά)

 Χορός νέων και παιδιών: Εμείς θα σας περάσουμε θα κάνουμε ακόμα
μεγαλύτερες!!! (τρία τα θαυμαστικά και να ιδούμε). Εγώ χορεύω συνήθως στον κύκλο των ανδρών, αλλά λόγω της ιδιότητάς μου με βάζουν πολλές φορές με τους νέους. «Μ’ όποιον δάσκαλο θα κάτσεις τέτοιο τσάμικο θα μάθεις». Σοφή παροιμία!

 Αυτό γίνεται συνήθως, αν και υπάρχουν σε ορισμένα χωριά διαφοροποιήσεις.

 Οι Σπυρελιώτες χορεύουν σε δυο κύκλους. Ο μέσα κύκλος αποτελείται από τις γυναίκες και ο έξω από τους άντρες. Τώρα μην ψάχνετε εξήγηση δεν βρίσκεις άκρη με τους Σπυρελιώτες.

 Οι Τριζολιώτες χορεύουν εις ΄΄φάλαγγα κατ’ άντρα΄΄ Δεν υπάρχει χώρος ίσιος για να αναπτυχθεί κύκλος. Μπαίνουν λοιπόν στη σειρά, οι Κωσταρελλαίοι κι οι Μαυραντζαίοι αρχίζουν να παίζουν κι ο χορός ξεκινάει. Βγαίνουν απ’ το χωριό χορεύοντας προς Αγορασιά. Μπροστά πηγαίνει με το ντέφι για να μη χάνουν το βήμα ο Τόλης Μαυραντζάς. (είναι κι ο νεότερος, ποιος θα πήγαινε;) Περνάνε Αγορασιά, κατευθύνονται προς Κριτσιάρι (οι Μπαλαναίοι τους καρτερούν και τους δίνουν από μια μπύρα), συνεχίζουν προς Σκάλες Τριζολιώτικες (άλλη μπύρα εκεί απ’ τους Ζουμπουρλαίους), κατηφορίζουν μετά σε αρκετά ομαλό έδαφος, περνάνε την καμάρα χορεύοντας και σε μισή ώρα ξαναφτάνουν στο χωριό. Εκεί χορεύουν για αποθεραπεία, ένα γρήγορο τραγούδι (συνήθως τον ταχυδρόμο) και μπαίνει άλλος μπροστά…

 Η εκπαίδευσή τους στο χορό γίνεται με ασκήσεις δοκού και περπατήματος σε
τεντωμένο σκοινί. Οι φοβιτσιάρηδες γίνονται μουσικοί, γι’ αυτό έχουν πολλούς μουσικούς.

 Οι Μπουκουβ’τσιάνοι έχουν άλλα χούια. Δεν συμφωνούν στα τραγούδια. Στο Λαγκάδι χορεύουν μόνο το ΄΄λαγκάδι, ξερολάγκαδο λαγκάδι΄΄ στα τρία στο Ανθηρό το χορεύουν βάλς (πάντα οι πρωτεύουσες έχουν έναν αέρα ευρωπαϊκό, πώς να το (απολύτως εθνικιστικό άσμα). Αυτό που χορεύουν οι Κατουσιώτες συρτό κάνουμε;) Μάταια παλεύει ο Στέλιος Κωφός με το βιολί του (γεια σου, Στέλιο! Ιμείς οι γύφτοι αλληλουιπουστηρίζουμαστι) να τα βάλει στο σωστό δρόμο. Ο Μήτσιος Κατούσιος αγανάκτησε απ’ αυτά και φτιάχνει τραγούδια με κάτι Σκουλάδες. Καταπληκτικά τραγούδια, Δημήτρη, συγχαρητήρια! Εις ανταπόδοσιν που τίμησες και τη λίμνη μας… (μη δεις Μήτσιου κι δεν τουν πινέψ’ς. Το ’ρξι ου άλλους του καρφί τ’)

 Οι Βραγκιανίτες έχουν ισιώματα να χορεύουν, αλλά δεν ξέρουν χορό και κακώς χορεύουν. Άλλωστε, για πολλούς μήνες το χρόνο τις θερμές ώρες της ημέρας, δηλαδή από 5:17 το πρωί μέχρι 23:59 το βράδυ απαγορεύεται ο χορός λόγω… ζέστης.

 Οι Στεφανιώτες τέλος δεν πολυχορεύουν τη μέρα για να είναι ξιαπόστατοι. Πώς να πας για κλεψιά μετά του βράδυ, άμα παλαμουδείρ’ς απ’ του χουρό;

 ⸺ Για μας τους Λιασκοβίτες τι έχεις να πεις; Κι εμείς χορεύουμε! πετάχτηκε ένας.

 Έχω να πω πως μας βοσκάγατε τον τόπο, δεν θα σας βάλουμε και στο χορό…

  

Νεολογισμοί τριπολικοί

 Η Αργιθέα είναι ένα τρίγωνο. Όπως το τρίγωνο των Βερμούδων (δηλαδή των κοντοπαντέλονων). Ο Δημήτριος ισχυρίζεται ότι η Αργιθέα έχει τρεις πόλους. (εντάξει τον καταλάβατε! Ου Μήτσιους είνι. Πήγα να τουν πιράσου στα κλιφτά). Για να του λέει ου Μήτσιους καπ’ ρώτ’σι, κάπ’ έμαθι, κάτ’ ξέρει… ξέρει π’ δεν ξέρουμι κι ιμείς…

 Για να συννουιόμαστι λοιπόν τα χωριά και οι οικισμοί της Αργιθέας χωρίζονται σε τρία μπ’λούκια: Τα Μπουκουβιτσοχώρια (περιλαμβάνουν και τα Παλιοχώρια), τα Πετριλοχώρια «για ν΄ αγναντέψω στ΄ Άγραφα ως τα Πετριλοχώρια», (σας επισυνάπτω και παλιό κλέφτικο τραγούδι) και τα Βραγκιανοχώρια (τι να σας επισυνάψω γι’ αυτά;)

Έξω κι απ’ τα τρία μπ’λούκια έμεινε μόνο ένας μαχαλάς (ο θεός να τον κάνει μαχαλά). Είναι το ΑΕΤΟΧΩΡΙ, δηλαδή το Μαρκελέσι, αλλά αποφεύγουμε να το λέμε έτσι, γιατί ο Κοτζιάς είναι ακόμα υπουργός, και δεν χάνει και τίποτα ως σλαβόηχον όνομα να μας κολλήσει σε τίποτα Σκόπια κι εμάς, ως βόρειο Μαρκελέσι όπως με τη Μακεδονία…

Παρένθεση: Διάβασε κείμενα του Καφενείου και νόμισε πως υπάρχει και άλλη γλώσσα στην Ελλάδα που ανήκει στις σλαβικές γλώσσες όπως η …μακεδονική. Τώρα πως γίνεται σλαβικές γλώσσες να γράφονται με ελληνικά γράμματα τι να σας πω, ρωτήστε τον… Η Ιστορία ήδη του ετοιμάζει την προτομή. Προς το παρόν ψάχνει
το κοτρώνι που θα πελεκήσει ο γλύπτης αυτή τη μορφή, αυτή τη στούρνα της εξωτερικής πολιτικής… Κλείνει η παρένθεση…

Το Αετοχώρι έμεινε έξω για τέσσερις λόγους:

1. Θέλησαν τα άλλα χωριά να έχουν ένα μέρος για τις τράπεζές τους, όπως έχουν οι Ευρωπαίοι την Ελβετία, καταλάβατε; Είναι και όμορφο όπως η Ελβετία κι όποιος δεν το βλέπει απλώς πάσχει η φαντασία του.
2. Οι κάτοικοί του είναι έντιμοι, βασικό στοιχείο τραπεζικής εμπιστοσύνης. Οι Μαρκελεσιώτες δεν έκλεβαν ποτέ, εκτός και το μανάρι ήταν παχύ.
3. Απέχει εξίσου από τα άκρα των τριών πόλων. Όποιος δεν πιστεύει ας πάρει το πασέτο και να μετρήσει στον χάρτη.
4. Είναι ο μόνος αυθεντικός οικισμός που απέμεινε με χωματόδρομο, γι’ αυτό έρχονται να τον επισκεφτούν όλοι οι Αργιθεάτες που νοσταλγούν την παλιά εικόνα του τόπου τους και προπαντός τους χωματόδρομους…

 Αυτά με τα ονόματα. Όποιος έχει ένσταση να την υποβάλει εντός 15 ημερών.

Μαραθώνιοι στην Αργιθέα

 Ο καφετζής καταθέτει σήμερα γραπτώς μια πρόταση που λέει κατά καιρούς, αλλά κανένας δεν του δίνει σημασία, μάλλον ευτυχώς, γιατί η πρόταση δεν είναι και εύκολη.

 Τελευταία που η κοιλάδα Αχελώου βρίσκεται στο προσκήνιο τι θα λέγατε για έναν αγώνα αντοχής όπως ο Μαραθώνιος, που να ξεκινά από τη γέφυρα Κοράκου και να τερματίζει στη γέφυρα Καταφυλλίου ή αντίθετα και που θα ενώνει τρεις νομούς και τρεις περιφέρειες; Η πρόταση θα ήθελα να έχει πρώτο αποδέκτη το Νίκο Γούλα, που είναι χρόνια καταξιωμένος μαραθωνοδρόμος και τον γιο του τον Αποστόλη που είναι πρόεδρος των μαραθωνοδρόμων Λάρισας. Προσθέτω σ’ αυτούς και τον επίσης μαραθωνοδρόμο γαμπρό μας Φιλάρετο Κυριακάκη. Αυτοί μπορούν να μας πουν τι μπορεί να γίνει.

 Οι τρεις πρώτοι αθλητές θα κερδίζουν τα γνωστά μετάλλια και τριήμερη διαμονή για ξεκούραση στο Αετοχώρι. Οι υπόλοιποι θα κουβαλούν επί τριήμερο πέτρες για την αναστήλωση της γέφυρας Κοράκου. Μενέλαε, πάρ’ τους!

 Κανονικά και Δημοτικό Συμβούλιο έπρεπε να βγάζουμε έτσι. Τους πρώτους τερματίσαντες. (Σκεφτείτε τον Τσιβόλα να τρέχει κι αν μπορείτε κρατηθείτε να μη γελάσετε. Λάμπρο μείνε σοβαρός εσύ και συνέχισε να τρέχεις. Τον έχω στημένο τον αγώνα…)

 Άλλη πρόταση να γίνεται ο χωματοδρομομαραθώνιος Αργιθέας από Ι. Μ. Σπηλιάς ως το Καρφί Μαράθου. Αυτός θα μειώνεται σε μήκος χρόνο με το χρόνο, όσο προχωράει η άσφαλτος και θα πανηγυρίσουμε όταν καταργηθεί ως άνευ αντικειμένου. Πάντως απ’ τη στιγμή που θα περνάει και στο Μάραθο δεν τίθεται θέμα αν είναι μαραθώνιος…

 Μετά απερίσπαστοι θα συνεχίσουμε την αποπεράτωση του Μουσείου Αχελώου!

 Το ξεχάσατε; Ξεχασιάρηδες! Ε, ξεχασιάρηδες!

  

Ευχαριστήριο στον Δημήτρη Μυστακίδη… και μια δεύτερη πρόταση

 Μια ιδέα του σπουδαίου μουσικού Δημήτρη Μυστακίδη προκάλεσε μια πρωτόγνωρη για τον τόπο μας μουσική εκδήλωση, που έγινε στο μαγαζί του Βάϊου Ποζιού τέλος Απρίλη με τη συμμετοχή εκατό περίπου μουσικών απ’ όλη την Ελλάδα.

 Ένιωσα την ανάγκη τότε να του στείλω ένα ευχαριστήριο mail.

 Αν και δεν ενδιαφέρει η προσωπική μου αλληλογραφία, επειδή θέλω και δημόσια να τον ευχαριστήσω και επειδή υπέβαλα ταυτόχρονα μια πρόταση σας τα κοινοποιώ:

  

    Αγαπητέ, Δημήτρη

  Αν και δεν σε γνώρισα ποτέ από κοντά, επικοινωνώ σήμερα μαζί σου, γιατί θέλω να
σε ευχαριστήσω και να σε συγχαρώ για την τιμή και την προσφορά σου στη μικρή μου πατρίδα, την Αργιθέα Καρδίτσας, όπου πρόσφατα πραγματοποίησες μια εντυπωσιακή και πρωτοπόρα εκδήλωση. Δυστυχώς λόγοι ανάγκης δεν μου επέτρεψαν να είμαι εκεί, αν και γνώριζα για την πρωτοβουλία σου αυτή από τότε που την ανακοίνωσες. Τη δυσκολία των συνθηκών, αλλά και τη σπουδαιότητα αυτής της εκδήλωσης αποτιμούν μόνο όσοι γνωρίζουν βιωματικά τη ρημαγμένη ύπαιθρο της χώρας μας.

 Πιστεύω, πως αν όλοι οι σπουδαίοι καλλιτέχνες αφιέρωναν μία φορά το χρόνο να εμφανίζονται, έστω και το καλοκαίρι που τα ερημωμένα χωριά μας αποκτούν για λίγο ζωή, για μια εκδήλωση, θα ήταν πολύ σημαντικό και για πολλούς λόγους αυτό. Πόσο μάλλον όταν γίνονται στις μέρες ερημίας και μοναξιάς των λιγοστών κατοίκων τους.

 Είσαι ο πρώτος που το κάνει. Όσο κι αν το πνεύμα σου είναι «κανείς δεν ηγείται, κανείς δεν προηγείται» πάντα κάποιος ανοίγει, ή δείχνει το δρόμο. Σκέψου, σε πόσους έδειξες ότι πάντα η κοινωνία μας θα έχει την ανάγκη της ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ χωρίς ΖΗΤΗΣΗ. Σκέψου, πόσοι θα μυηθούν στην αναζήτηση του ωραίου και της γαλήνιας αρμονίας, που μοιράζει απλόχερα η φύση.

 «Στην ζωή δεν μπορούμε μόνο να παίρνουμε, πρέπει και να δίνουμε. Και η τέχνη είναι για όλους όσους την έχουν ανάγκη…». Έτσι δεν λες;

 Ας γίνουν και οι από μηχανής μουσικοί αιτία που θα αφυπνίσει όλους αυτούς που αγνοούν την ξεχασμένη Ελλάδα, που λησμονούν τον τόπο και τον τρόπο της ψυχής της. Εύχομαι να ακολουθήσουν κι άλλοι την πρωτοβουλία σου! Αντίδωρα στον κόπο σου η χαρά της προσφοράς κι η δική μας ευγνωμοσύνη…

Γιάννης Φρύδας                               

                                 

και η απάντηση…

Αγαπητέ Γιάννη
Σ ευχαριστώ πάρα πολύ για το πολύ συγκινητικό mail σου.
Έπρεπε να ήσουν εκεί για να δεις τα καθαρά πρόσωπα των ανθρώπων που συμμετείχαν. Η απαισιοδοξία δεν πρέπει να μας καταβάλει. Όλα μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερα. Και θα γίνουν.

Με εκτίμηση
Δημήτρης Μυστακίδης

  

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΡΙΦΟΥ:

Κατάλαβα ότι ήταν ναύαρχος γιατί φορούσε τη στολή του.

Όμως δεν είσαι εντάξει. Είπαμε να διαβάσεις πρώτα και τα υπόλοιπα και στο τέλος να δεις την απάντηση. Η περιέργειά σου σε παρέσυρε κι αυτό τιμωρείται.

Γύρνα τώρα πάλι πίσω και διάβασέ τα με τη σειρά!

 ----------

 Διαβάστε το πρωτότυπο κείμενο του χρονογράφου Γιάννη Φρύδα, ΕΔΩ: