ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο
Α. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Οι απογραφές του πληθυσμού που έκαναν οι τούρκοι κατηγοριοποιούσαν τους απογραφέντες ως εξής: α) χριστιανοί (Gebr) β) μουσουλμάνοι (Müslim) και μια επιμέρους κατηγορία: α) άνδρες-αρχηγοί οικογενειών (Hane), β) χήρες (Bive) γ) ανύπαντροι (Mücerred). Με αυτό τον τρόπο καταγραφής δεν έχουμε το συνολικό πραγματικό πληθυσμό, αλλά μπορούμε να τον υπολογίσουμε κάνοντας την γενικώς αποδεκτή παραδοχή ότι μια τυπική οικογένεια αριθμούσε 5 μέλη (2 γονείς και 3 παιδιά), ενώ οι οικογένειες των χηρών υπολογίζονται με 4 μέλη.
1. ΒΡΑΓΚΙΑΝΑ
α) Στα Βραγκιανά (Viraniana) το 1455 όλοι οι απογραφέντες είναι χριστιανοί και ο συνολικός πληθυσμός είναι: 62 άντρες αρχηγοί οικογενειών, 7 χήρες και 7 ανύπαντροι. Στο κατάλογο που ακολουθεί μόνο ένας δηλώνεται ως ανύπαντρος. Οι άλλοι 6 προφανώς περιλαμβάνονται στους αρχηγούς.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βιρλώτης Γιωργής
|
|
|
36
|
Ορφανό Γιωργής Δημήτρης
|
|
02
|
Βιρλώτης Στάθης
|
|
|
37
|
Ορφανός Θοδωρής
|
|
03
|
Βιρλώτης Σταμάτης
|
|
|
38
|
Ορφανός Νικόλας
|
|
04
|
Βεργαρής Νικόλας
|
|
|
39
|
Ορφανός Νικόλας
|
|
05
|
Βοζίσης Αντρίας
|
|
|
40
|
Ορφανός Νικόλας
|
|
06
|
Βοδινάτος Κώστας
|
|
|
41
|
Ορφανός Στέφανος
|
|
07
|
Γιρβάνης Δημήτρης
|
|
|
42
|
παπά Γιάννης
|
|
08
|
Γιωργής Βασίλης
|
|
|
43
|
παπά Σαράντης
|
|
09
|
Γιωργής γιος του παπά
|
|
|
44
|
παπα Μανόλης Σελίσης
|
|
10
|
Γκουνίλης Γκουνής
|
|
|
45
|
διάκος Λύσης
|
|
11
|
Γονίλης Αλέξης
|
|
|
46
|
Πινακός Δημήτρης (ανύπαντρος)
|
|
12
|
Γονίλης Αντρίας
|
|
|
47
|
Πινακός Θοδωρής
|
|
13
|
Γονίλης Γιάννης,
|
|
|
48
|
Πινακός Νικόλας
|
|
14
|
Γονίλης Γιωργής
|
|
|
49
|
Πινακός Σταμάτης
|
|
15
|
Γονίλης Νικόλας
|
|
|
50
|
Πινακός Στέφανος
|
|
16
|
Γονίλης Στάθης
|
|
|
51
|
Πρακαρής Νικόλας
|
|
17
|
Γυρογιάννης Δημήτρης
|
|
|
52
|
Ποζίδης Θοδωρής
|
|
18
|
Γυρογιάννης Θοδωρής
|
|
|
53
|
Πολυζίκαστος Γιάννης
|
|
19
|
Γυρογιάννης Μιχάλης
|
|
|
54
|
Πολυζίκαστος Δημήτρης
|
|
20
|
Γυρογιάννης Νικόλας
|
|
|
55
|
Πολυζίκαστος Κώστας
|
|
21
|
Ζορογιάννης Θοδωρής
|
|
|
56
|
Πολυζίκαστος Κώστας
|
|
22
|
Καρλιγασιβέρτης Γιωργής
|
|
|
57
|
Πολυζίκαστος Κώστας
|
|
23
|
Καστρορίτης Νικόλας
|
|
|
58
|
Πολυζίκαστος Μιχάλης
|
|
24
|
Κορσιανός Γιωργής
|
|
|
59
|
Πολυζίκαστος Νικόλας
|
|
25
|
Κορσιανός Μιχάλης
|
|
|
60
|
Σαράπης Γιάννης
|
|
26
|
Κορσιανός Μανόλης
|
|
|
61
|
Σαράπης Δημήτρης
|
|
27
|
Λύσης Γιάννης -Κώστας
|
|
|
62
|
Σαράπης Θοδωρής
|
|
28
|
Λύσης Γιωργής
|
|
|
63
|
Σελίσης Γιάννης
|
|
29
|
Λύσης Κώστας
|
|
|
64
|
Σελίσης Γιωργής
|
|
30
|
Λύσης Μανόλης
|
|
|
65
|
Σελίσης Γιωργής
|
|
31
|
Λύσης Μανόλης
|
|
|
66
|
Σελίσης Θοδωρής
|
|
32
|
Λύσης Νικόλας
|
|
|
67
|
Σελίσης Μιχάλης
|
|
33
|
Λύσης Σταμάτης
|
|
|
68
|
Στέφανος Βασίλης
|
|
34
|
Ορφανός Γιωργής
|
|
|
69
|
Σύλλης Θοδωρής
|
|
35
|
ΟρφανόςΓιωργής
|
|
|
|
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Χήρα Θοδώρα Κορσιανού
|
|
02
|
Χήρα Καλλή Βλανίτα
|
|
03
|
Χήρα Κυράνα Βιρλώτη
|
|
04
|
Χήρα Καλλή Ορφανού
|
|
05
|
Χήρα Κυράνα Παρίνα
|
|
06
|
Χήρα Θοδώρα Ρωμιανού
|
|
07
|
Χήρα Κυράνα Πινακού
|
Από την ανάγνωση των ονομάτων διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για ελληνικά με εξαίρεση το δυσνόητο Gunis Gunilis, που το αποδώσαμε ως Γκουνής Γκουνίλης. Ενδιαφέρον έχει το Πινακός που με την προσθήκη της πολύ γνωστής κατάληξης -ούλας γίνεται Πινακούλας, γνωστό επίθετο στην Αργιθέα και με μεγάλη παρουσία στο Αργύρι. Το Γυρογιάννης, επίσης, μπορεί να ετυμολογηθεί με δυο τρόπους. Ο πρώτος να προέρχεται από κάποιο Γιάννη που όλο γύριζε. Ο δεύτερος από κάποιο Γιάννη που υπήρξε ήρωας, δηλαδή Ηρωγιάννης (Yiroyanni στο τουρκικό αλφάβητο). Και η δεύτερη εκδοχή είναι αρκετά πιθανή. Ακόμα το όνομα Βεργαρής την ίδια εποχή υπήρχε και στα Σελιπιανά, όπου το συναντήσαμε σε 9 αρχηγούς οικογενειών. Τέλος εντυπωσιάζει η ύπαρξη 3 ιερέων και ενός διάκου, που σημαίνει ότι υπήρχαν 3 ενορίες.
β) Το 1506 το χωριό καταγράφεται ως Viraniana, ενώ κύριο χαρακτηριστικό της απογραφής είναι η γενίκευση της χρήσης του πατρωνύμου ως επωνύμου. Συνολικά καταγράφηκαν 87 πλήρεις οικογένειες, 23 χηρών και 3 ανύπαντροι. Σε σχέση με το 1455 παρουσιάζεται σημαντική αύξηση του πληθυσμού, οφειλόμενη, όπως θα δούμε, και στην εγκατάσταση νέων κατοίκων, προερχομένων από περιοχές του κάμπου.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βιρλώτης Στέφανος από Καλιγιόνα (Kaliyona)
|
45
|
Μιχάλη Νικόλας
|
||
|
02
|
Βορλώνης Νικόλας
|
46
|
Νικόλα Θόδωρος
|
||
|
03
|
Γιάννη Δημήτρης
|
47
|
Νικόλας Στέφανος
|
||
|
04
|
Γιάννη Θόδωρος
|
48
|
Νικόλας Δημήτρης
|
||
|
05
|
Γιάννη Θόδωρος
|
49
|
Ορφανός Κώστας
|
||
|
06
|
Γιάννης Μιχάλης
|
50
|
παπά Σύλας
|
||
|
07
|
Γιάννη Νικόλας
|
51
|
Παύλος Νικόλας
|
||
|
08
|
Γιάννη Νικόλας
|
52
|
Πεντέλης Γιάννης
|
||
|
09
|
Γιώργης του παπα Γιάννη
|
53
|
Πεντέλης Γιάννης
|
||
|
10
|
Γυρογιάννης Γιάννης
|
54
|
Πεντέλης Γιάννης
|
||
|
11
|
Γυρογιάννης Γιωργής
|
55
|
Πεντέλης Γιάννης (άλλος)
|
||
|
12
|
Γυρογιάννης Δημήτρης
|
56
|
Πεντέλης Γιάννης από Καππά
|
||
|
13
|
Γυρογιάννης Μιχάλης
|
57
|
Πεντέλης Δημήτρης από Guş
|
||
|
14
|
Γυρογιάννης Μιχάλης
|
58
|
Πεντέλης Δημήτρης από Kaliyona
|
||
|
15
|
Γυρογιάννης Νικόλας
|
59
|
Πεντέλης Δημήτρης από Kaliyona
|
||
|
16
|
Γυρόσκος Δημήτρης
|
60
|
Πεντέλης Θόδωρος
|
||
|
17
|
Δημήτρη Γιώργης
|
61
|
Πεντέλης Μιχάλης
|
||
|
18
|
Δημήτρη Γιάννης
|
62
|
Πεντέλης Νικόλας
|
||
|
19
|
Δούκας Νικόλας
|
63
|
Πεντέλης Νικόλας από Kaliyona
|
||
|
20
|
Θόδωρος Κώστας
|
64
|
Πεντέλης Σίμος
|
||
|
21
|
Θόδωρος Δημήτρης
|
65
|
Πεντέλης Στάθης
|
||
|
22
|
Θόδωρο Δημήτρη
|
66
|
Πεντέλης Σταμάτης από Καππά
|
||
|
23
|
Ιπής Δημήτρης
|
67
|
Πινακός Γιάννης
|
||
|
24
|
Κοτσιανός Γιωργής από Kaloyan
|
68
|
Πινακός Γιώργης
|
||
|
25
|
Κοτσιανός Στέφανος από Kaliyona
|
69
|
Πινακός Γιωργής
|
||
|
26
|
Κορoλός Θόδωρος
|
70
|
Πινακός Δημήτρης
|
||
|
27
|
Κορσιανός Νικόλας
|
71
|
Πινακός Δημήτρης
|
||
|
28
|
Κορσιανός Νικόλας
|
72
|
Πινακός Μιχάλης
|
||
|
29
|
Λύσης Γιάννης
|
73
|
Πινακός Δημήτρης
|
||
|
30
|
Λύσης Γιάννης
|
74
|
Πινακός Κώστας
|
||
|
31
|
Λύσης Γιωργής από Kataniç
|
75
|
Πινακός Κώστας
|
||
|
32
|
Λύσης Γιωργής
|
76
|
Πινακός Στέφανος
|
||
|
33
|
Λύσης Δημήτρης
|
77
|
Πινακός Στέφανος
|
||
|
34
|
Λύσης Δημήτρης
|
78
|
Πινακός Στέφανος από το Φανάρι
|
||
|
35
|
Λύσης Κώστας
|
79
|
Πινακός Στέφανος
|
||
|
36
|
Λύσης Μιχάλης
|
80
|
Πολίκας Στέφανος από Kaliyona
|
||
|
37
|
Λύσης Νικόλας
|
81
|
Πούλης Γιάννης από Καππά
|
||
|
38
|
Λύσης Νικόλας
|
82
|
Σαράντης Δημήτρης
|
||
|
39
|
Λύσης Νικόλας
|
83
|
Σαράντης Κώστας
|
||
|
40
|
Λύσης Παύλος
|
84
|
Στάθης Γιώργης από Kaliyona
|
||
|
41
|
Μαρατής Μιχάλης
|
85
|
Στανορίτης (;) Γιωργής
|
||
|
42
|
Μιχάλη Γιάννης
|
86
|
Τορασής Λέκας
|
||
|
43
|
Μιχάλη Γιώργης
|
87
|
Τορασής Μιχάλης
|
||
|
44
|
Μιχάλη Θόδωρος από Kaliyona ve Papadina
|
|
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Λύσης Δημήτρης
|
|
02
|
Λύσης Στάθης
|
|
03
|
Πολιζίκος Στάθης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Μπογιάννη
|
13
|
Μάρω
|
||
|
02
|
Σίμω
|
14
|
Μαπολισάνα
|
||
|
03
|
Κυράννα
|
15
|
Ειρήνη από Kaliyona
|
||
|
04
|
Καλλή
|
16
|
Σταμάτω
|
||
|
05
|
Κυράννα
|
17
|
Πινακού
|
||
|
06
|
Μαρίνα
|
18
|
Κορσίνη
|
||
|
07
|
Συλαψωμάτα
|
19
|
Σταμάτω (άλλη)
|
||
|
08
|
Κορσίνη
|
20
|
Καλλή
|
||
|
09
|
Τοσκάνη
|
21
|
Μιρασάνα
|
||
|
10
|
Σταμάτω
|
22
|
Δάφνη
|
||
|
11
|
Στάθω
|
23
|
Μαρακαλάνα
|
||
|
12
|
Μπογράνου
|
|
|
Αναμφίβολα η ύπαρξη πολλών πατρωνύμων ως επωνύμων δεν επιτρέπει το συγκριτικό σχολιασμό με εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, η εμφάνιση όμως και μάλιστα αυξητική 3 μεγάλων οικογενειών (Γυρογιάννη, Πινακού, Λύση) δείχνει ότι στο χωριό παραμένει ένας σημαντικός κορμός ανθρώπων που συνδέει το παρελθόν με το παρόν. Στα αξιοσημείωτα είναι η ύπαρξη ενός μόνον ιερέα, τη στιγμή μάλιστα που ο πληθυσμός έχει αυξηθεί.
Το σημαντικότερο όμως και πλέον εντυπωσιακό εύρημα από αυτήν την καταγραφή είναι άλλο. Παρατηρούμε ότι σε 14 αρχηγούς οικογενειών και σε μία οικογένεια χήρας ο απογραφέας σημειώνει τον τόπο προέλευσης. Σίγουρα θα πρόκειται για ανθρώπους που εγκαταστάθηκαν από τον ζιαμέτη-σπαχή σε πρόσφατο με την απογραφή χρόνο. Ως τόποι προέλευσης δηλώνονται γνωστές περιοχές όπως το Φανάρι, το Καππά, αλλά και άγνωστες όπως: Kaliyona, Kataniç, Guş. Αναζητώντας τις περιοχές αυτές βρήκαμε στο ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, 70ος τόμος έρευνα του Κώστα Σπανού που δημοσιεύει τα χωριά και τους οικισμούς του σημερινού νομού Καρδίτσας που καταγράφηκαν στην απογραφή του 1521. Εκεί υπάρχει η Καλιγιόνα (Kaliyona) που λεγόταν και Κατούνα (Katuna), στην οποία ζούσαν 65 πλήρεις οικογένειες, 3 χηρών και 5 ενήλικοι άγαμοι. Ο οικισμός αυτός δεν μπορεί να προσδιοριστεί με κάποιο σημερινό χωριό ή τοποθεσία, πολύ συχνό φαινόμενο, που αποτελεί και πρόβλημα των ερευνών.
γ) Στη συνοπτική απογραφή του 1530 τα Βραγκιανά (Viraniana), καταγράφονται ως τιμάριο του Cundi Akpay, ενώ ο πληθυσμός δεν αλλάζει πολύ σε σχέση με αυτή του 1506. Ζούσαν 91 πλήρεις οικογένειες, 12 χηρών και 25 ενήλικοι άγαμοι.
δ) Στην αναλυτική όμως απογραφή του 1571 έχουμε ουσιαστική μείωση του πληθυσμού και επαναφορά στα επίπεδα του 1455, ενώ υπάρχει και μια διαφοροποίηση στη γραφή το ονόματος (İvraniana) άνευ σημασίας. Πιο συγκεκριμένα καταγράφηκαν 64 πλήρεις οικογένειες, 12 οικογένειες χηρών και 17 ενήλικοι άγαμοι, που είναι:
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Ανδρόνικος Θοδωρής
|
33
|
Λύσης Μιχάλης
|
||
|
02
|
Αποστόλη Γιάννης
|
34
|
Λύσης Νικόλαος
|
||
|
03
|
Αργύρης Γιωργής
|
35
|
Λύσης Σταμάτης
|
||
|
04
|
Αργύρης Δημήτρης
|
36
|
Μπούτσης Αποστόλης
|
||
|
05
|
Βαριώτης Γιωργής
|
37
|
Μπούτσης
|
||
|
06
|
Βεργαρής Γιώργος
|
38
|
Μπούτσης Μιχάλης
|
||
|
07
|
Βεργαρής Κώστας
|
39
|
Μπούτσης Γιάννης
|
||
|
08
|
Βόρης Δημήτρης
|
40
|
Μπούτσης Γιωργής
|
||
|
09
|
Γιάννης Αποστόλη
|
41
|
Μαρίνος Ανδρόνικος
|
||
|
10
|
Γιάννης Μανόλης
|
42
|
Μιχἀλης Αποστόλη
|
||
|
11
|
Γιάννης Νικόλας
|
43
|
Μιχάλης Νικόλαος
|
||
|
12
|
Γιάννης Κώστας
|
44
|
Νασιάκος Δημήτρης
|
||
|
13
|
Γιωργος Μιχάλης
|
45
|
Νικόλας Γιωργή
|
||
|
14
|
Γιωργής Μιχάλης
|
46
|
Νικόλας Δημήτρη
|
||
|
15
|
Γιωργής Νικόλας
|
47
|
Νικόλας Σταμάτη
|
||
|
16
|
Γιωργής Νικόλας
|
48
|
Πινακός Άγγελος
|
||
|
17
|
Γυρογιάννης Αγόρης
|
49
|
Πινακός Γιάννης
|
||
|
18
|
Γυρογιάννης Αλέξης
|
50
|
Πινακός Γιωργής
|
||
|
19
|
Γυρογιάννης Αποστόλης
|
51
|
Πινακός Θόδωρος
|
||
|
20
|
Γυρογιάννης Γιωργής
|
52
|
Πινακός Κώστας
|
||
|
21
|
Γυρογιάννης Κώστας
|
53
|
Πινακός Νικόλας
|
||
|
22
|
Γυρογιάννης Νικόλας
|
54
|
Πινακός Παρασκευάς
|
||
|
23
|
Γυρογιάννης Σίμος
|
55
|
Πόντης Γιάννης
|
||
|
24
|
Γυρογιαννης Σταμάτης
|
56
|
Πιρλίκος Νικόλαος
|
||
|
25
|
Δημήτρης Νικόλας
|
57
|
Ρομπέρτος Στάθης
|
||
|
26
|
Δημήτρης Γιάννης
|
58
|
Σολάνης Θοδωρής
|
||
|
27
|
Θοδωρής (στα Σύνορα)
|
59
|
Σολάνης Νικόλαος
|
||
|
28
|
Κώστας Γιάννης
|
60
|
Στάθης Καλόγηρος
|
||
|
29
|
Κώστας Νικόλας
|
61
|
Σταμάτης Θοδωρής
|
||
|
30
|
Λύσης Δημήτρης
|
62
|
Τζανής Γιάννης
|
||
|
31
|
Λύσης Δημήτρης
|
63
|
Τριαντάφυλλος Γιάννη
|
||
|
32
|
Λύσης Κώστας
|
64
|
Φίλος Γιωργής
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Στάσια
|
|
02
|
Δάφνη
|
|
03
|
Λεσίνα
|
|
04
|
Δάφνη
|
|
05
|
Χρύσα
|
|
06
|
Πόλια
|
|
07
|
Μόρφου
|
|
08
|
Κυράννα
|
|
09
|
Σταμάτου
|
|
10
|
Καλλή
|
|
11
|
Μάρου
|
|
12
|
Θοδώρα
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Αποστόλη Ανδρόνικος
|
|
02
|
Αποστόλη Γιάννης
|
|
03
|
Αποστόλη Σίμος
|
|
04
|
Γιωργή Δημήτρης
|
|
05
|
Κώστα Δημήτρης
|
|
06
|
Δημήτρη Γιωργής
|
|
07
|
Δημήτρη Αργύρης
|
|
08
|
Καλγώνης Σταμάτης
|
|
09
|
Μάρης Άγγελος
|
|
10
|
Μαρίνος Δημήτρης
|
|
11
|
Μιχάλης Δημήτρης
|
|
12
|
Νικόλα Κώστας
|
|
13
|
Πούλος Μιχάλης
|
|
14
|
Ρομπέρτος Γιάννης
|
|
15
|
Σκάρλος Γιωργής
|
|
16
|
Φίλος Νικόλας
|
|
17
|
Χρύσου Νικόλας
|
Εκτός από τη σημαντική μείωση του πληθυσμού διαπιστώνουμε ότι οι οικογένειες Γυρογιάννης, Λύσης και Πινακός εξακολουθούν να αποτελούν τον βασικό κορμό των κατοίκων, αν και έχουν περάσει 130 περίπου χρόνια από την πρώτη απογραφή και η χρήση των πατρωνύμων ως επωνύμων κυριαρχεί. Το εμφανιζόμενο νέο όνομα Μπούτσης μάλλον δηλώνει τον τόπο προέλευσης, δηλαδή την Μπότση, σημερινή Μεγαλόχαρη του νομού Άρτας. Στα αξιοσημείωτα είναι και η απουσία ιερέα. Υπάρχει μόνο ένας καλόγηρος.
2. ΓΡΙΜΠΙΑΝΑ (Girimiana σε όλες τις απογραφές)
α) Ο οικισμός των Γριμπιανών αυτή την εποχή, 1455, είναι μικρός, αριθμώντας μόνο 11 πλήρεις οικογένειες, 1 χήρας, ενώ υπάρχει και 1 ανύπαντρος. Ιερέας δεν υπάρχει, ενώ δύο επώνυμα, την ίδια εποχή, υπήρχαν και στα Σελιπιανά. Βρατήλας και Χοντίλας. Μάλιστα από μία καταγραφή εκεί (Χοντρίλας), φαίνεται και η προέλευση του επιθέτου. Έτσι ξεκίνησε, συνέχισε για πολλά χρόνια χωρίς το ρ, για να φθάσουμε κάποια στιγμή στο Χόντος, που είναι γνωστό και σήμερα στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων και όχι μόνο.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βορίλος Γιώργης
|
|
02
|
Βρατήλας Γιώργης
|
|
03
|
Καλιανίλης Μιχάλης
|
|
04
|
Κοντοράσος Μιχάλης
|
|
05
|
Κοντοράσος Πέτρος
|
|
06
|
Λύσαρης Δημήτρης
|
|
07
|
Μυρίσης Γιώργης
|
|
08
|
Ορφανός Νικόλας
|
|
09
|
Χοντίλας Μιχάλης
|
|
10
|
Χοντίλας Τζανής
|
|
11
|
Χοκονίσκος Γιωργής
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Μυρίσης Μιχάλης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Βορίλου Καλλή
|
β) Στην απογραφή του 1506 υπάρχει μια μικρή αύξηση των κατοίκων, δεν συγκρίνεται όμως με την έκρηξη των Βραγκιανών. Οι πλήρεις οικογένειες είναι 13 και των χηρών 4, ενώ δεν υπάρχουν άγαμοι ενήλικοι. Μια οικογένεια δηλώνεται ότι ήρθε από την Μπότση Άρτας που ανήκει στην επαρχία Ραδοβισδίου. Για πρώτη φορά συναντάμε ίδιο επώνυμο με κατοίκους των Βραγκιανών (Λύσης).
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Αντρίας Γιώργης
|
|
02
|
Βρατήλας Αντρίας
|
|
03
|
Γιώργης Δημήτρης
|
|
04
|
Γιώργης Πέτρου από Μπότσι(;) περιοχή της Άρτας, που ανήκει στο Ραδοβίσδι
|
|
05
|
Δημήτρη Νικόλας
|
|
06
|
Δημήτρης Πέτρος
|
|
07
|
Θόδωρος Δημήτρης
|
|
08
|
Κονίσκος Στάθης
|
|
09
|
Κοντοράσος Μανόλης
|
|
10
|
Κοντοράσος Μανόλης (άλλος)
|
|
11
|
Λύσης Πέτρος
|
|
12
|
Λύσης Πέτρος (άλλος)
|
|
13
|
Ορφανός Πε(;)
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Ευδοκία
|
|
02
|
Θοδώρα
|
|
03
|
Καλλή
|
|
04
|
Θοδώρα
|
γ) Στη συνοπτική απογραφή του 1530 οι πλήρεις οικογένειες είναι 15 και των χηρών 4. Σε σύγκριση με το 1455 η αύξηση είναι σημαντική. Αυτό θα φανεί όταν υπολογίσουμε τους κατοίκους.
δ) Στην απογραφή του 1571 τα Γριμπιανά αποτελούν εξαίρεση. Ενώ στους άλλους οικισμούς υπάρχει μείωση του πληθυσμού τα Γριμπιανά έχουν αύξηση και σε σχέση με την απογραφή του 1455 διπλασιάζονται. Καταγράφηκαν 20 πλήρεις οικογένειες, 3 οικογένειες χηρών και 6 ανύπαντροι. Πέντε οικογένειες έχουν το επώνυμο Μύρης, το οποίο δεν υπήρχε τις προηγούμενες απογραφές. Γενικά στον οικισμό των Γριμπιανών παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα. Δεν φαίνεται να υπήρξε ένας σταθερός κορμός οικογενειών. Τέλος, για πρώτη φορά έχουμε και την ύπαρξη ιερέα.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Αργύρης παπα Ντάνος
|
|
02
|
Βαριάλας Γιώργης
|
|
03
|
Βουραλάς Νικόλας
|
|
04
|
Γιάννης Θόδωρα
|
|
05
|
Γιώργης Δημήτρης
|
|
06
|
Γράμμος Μιχάλης
|
|
07
|
Κομμένος Γιάννης
|
|
08
|
Κόνορης Αποστόλης
|
|
09
|
Κόνορης Γιώργης
|
|
10
|
Κοντορός Μάνθος
|
|
11
|
Λινάρδος Θόδωρα
|
|
12
|
Μύρης Άγγελος
|
|
13
|
Μύρης Αργύρης
|
|
14
|
Μύρης Σίμος
|
|
15
|
Μύρης Στρατίκης
|
|
16
|
Μύρης Στέφανος
|
|
17
|
Ρομπέρτο Στάθης
|
|
18
|
Σερβογιάννης Δημήτρης
|
|
19
|
Σταμάτης Βασίλης
|
|
20
|
Χρύσου Γιώργης
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Γιώργης Γιάννης
|
|
02
|
Δημήτρης Γιάννης
|
|
03
|
Θόδωρος Δημήτρης
|
|
04
|
Θόδωρος Στάθης
|
|
05
|
Ρομπέρτο Στάθης
|
|
06
|
Στάθης Δημήτρης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Μαρία
|
|
02
|
Σταμάτω
|
|
03
|
Στεφάνω
|
3. ΝΕΧΩΡΙ
Το Νεχώρι - σήμερα Νεχώρια (τα) - και στις τέσσερις απογραφές καταγράφεται ως Nihori, μόνο που στις δύο πρώτες αρκεί ο προσδιορισμός ότι ανήκει στο Ραδοβίσδι (tabi-i Radoviz), στις απογραφές όμως του 1530 και του 1571 προστίθεται και η λέξη Küçük, (=μικρό), για να διακρίνεται από το Νεχώρι της Ευρυτανίας. Το ίδιο θα γίνει αργότερα και με τα Βραγκιανά, αλλά μετά το 1580, δηλαδή όταν τα χωριά, που προαναφέραμε, εντάχτηκαν στα Άγραφα ως «παραρτήματα» (tetimme-i).
α) Στην απογραφή του 1455 το Νεχώρι κατοικείται από 15 πλήρεις οικογένειες, μία χήρας, ενώ υπάρχει και ένας ενήλικος άγαμος. Αυτό που προκαλεί ενδιαφέρον είναι ότι οι μισές οικογένειες προσδιορίζονται με επώνυμα που δηλώνουν εθνότητα (Σέρβος και Ρωμιός), ενώ υπάρχουν και δύο μικρά Μύρας και Γκούνης που δεν είναι χριστιανικά από πρώτη άποψη. Και τα δύο όμως είναι τα μικρά καθαρών ελληνικών επιθέτων (Βλαχόπουλος, Ρωμιός), για δε το πρώτο είναι βέβαιο ότι προέρχεται από το Μύρωνας, ενώ πίσω από το Γκούνης πρέπει να υπάρχει κάποιο υποκοριστικό ή λάθος.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βλαχόπουλος Γιάννης
|
|
02
|
Βλαχόπουλος Μύρας
|
|
03
|
Βαρλάχος Γιάννης
|
|
04
|
Γερζήσης Θοδωρής
|
|
05
|
Ορφανός Γιάννης
|
|
06
|
Ορφανός Νίκος
|
|
07
|
Ρούπος Αντρίας
|
|
08
|
Ρούπος Θόδωρος
|
|
09
|
Ρωμιός Γιώργης
|
|
10
|
Ρωμιός Γιώργης (άλλος)
|
|
11
|
Ρωμιός Γκούνης
|
|
12
|
Σέρβος Αντρίας
|
|
13
|
Σέρβος Γιώργης
|
|
14
|
Σέρβος Δημήτρης
|
|
15
|
Σέρβος Νικόλας
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Βαρλάχου Κράνα
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Ρωμιός Γιάννης
|
β) Το Νεχώρι στην απογραφή του 1506 δεν ακολουθεί την πληθυσμιακή πορεία των άλλων γειτονικών οικισμών. Αντί αύξησης παρουσιάζει σημαντική μείωση. Οι 15 οικογένειες γίνονται 9 στις οποίες προστίθενται και τρεις οικογένειες χηρών. Όσον αφορά στα επώνυμα, το Ρωμιός δεν υπάρχει, ενώ το Σέρβος εμφανίζεται σε τέσσερις καταγραφές και από μία το Βλαχόπουλος και το Ρούπος, που υπήρχαν 50 χρόνια πριν.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βαρλάμος Δημήτρης
|
|
02
|
Βλαχόπουλος Μιχάλης
|
|
03
|
Γιάννης Νικόλας
|
|
04
|
Κώστας Δημήτρης
|
|
05
|
Ρούπος Σταμάτης
|
|
06
|
Σέρβος Νικόλας
|
|
07
|
Σέρβος Μιχάλης
|
|
08
|
Σέρβος Πέτρος
|
|
09
|
Σέρβος Αντρίας
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Στατήρα
|
|
02
|
Στάθω
|
|
03
|
Καλλή
|
γ) Στο κατάστιχο του 1530 έχουν συνολικά απογραφεί 12 πλήρεις οικογένειες και 6 οικογένειες χηρών. Υπάρχει μια επάνοδος στον πληθυσμό του 1455, με πολύ όμως υψηλό ποσοστό χηρών. Το 1/3 των οικογενειών είναι χηρών.
δ) Η απογραφή του 1571 βρίσκει το Νεχώρι με 14 πλήρεις οικογένειες, 4 οικογένειες χηρών και 4 ανύπαντρους, στα επίπεδα δηλαδή της πρώτης απογραφής. Το επώνυμο Σέρβος είναι κυρίαρχο, που μετά από 150 τουλάχιστον χρόνια το όποιο εθνικό περιεχόμενο υπήρχε - αν ποτέ υπήρχε - έχει πια χαθεί. Μακρινής (;) σλάβικης προέλευσης είναι και τα νεοεμφανιζόμενα Γκλάβας και Γκορίτος, όπως και το Δουπλίνα στις χήρες.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βαρλάμος Γιωργής
|
|
02
|
Βαρλάμος Γιώργης
|
|
03
|
Γκλάβας Στέφανος
|
|
04
|
Γκορίτος Αργύρης
|
|
05
|
Ξένος Γιώργης
|
|
06
|
Ξένος Νικόλας
|
|
07
|
Ράφτης Μιχάλης
|
|
08
|
Σέρβος Αντρίας
|
|
09
|
Σέρβος Αποστόλης
|
|
10
|
Σέρβος Γιάννης του Μιχάλη
|
|
11
|
Σέρβος Γιώργης
|
|
12
|
Σέρβος Δημήτρης
|
|
13
|
Σέρβος Μιχάλης
|
|
14
|
Σέρβος Σταμάτης
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Βαρλάμος Στάμος
|
|
02
|
Δημήτρης Γιώργη
|
|
03
|
Μαρίνος Κώστα
|
|
04
|
Μιχάλης Σταμάτη
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Του Γιάννη Δουπλίνα
|
|
02
|
Σταμάτω
|
|
03
|
Θοδώρα
|
|
04
|
Του Γιάννη Δουπλίνα
|
4. ΑΡΑΧΩΒΙΤΣΑ, Rahoviça
α) Στην απογραφή του 1455 ο οικισμός ουσιαστικά κατοικείται από δυο σόγια. Το ένα αποτελείται από 4 οικογένειες και το άλλο από έξι. Στο σύνολο υπήρχαν 13 πλήρεις οικογένειες και 3 ανύπαντροι. Στα κατάστιχα καταγράφεται μόνο ο ένας ανύπαντρος, τους άλλους δύο δεν τους γνωρίζουμε.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Βιρατοπήσης Γιάννης
|
09
|
Μιχαλίτσης Γιώργης
|
||
|
02
|
Βιρατοπήσης Γιώργης
|
10
|
Μιχαλίτσης Μιχάλης
|
||
|
03
|
Βιρατοπήσης Θοδωρής
|
11
|
Μιχαλίτσης Μιχάλης
|
||
|
04
|
Βιρατοπήσης Νικόλας
|
12
|
Μιχαλίτσης Νικόλας
|
||
|
05
|
Γιάννης Νίκος
|
13
|
Μιχαλίτσης Στέφανος
|
||
|
06
|
Δημήτρης Νίκος
|
14
|
Ράφτης Κώστας
|
||
|
07
|
Μιχάλης Νίκος
|
15
|
Ράφτης Νικόλας
|
||
|
08
|
Μιχαλίτσης Αντρίας
|
16
|
Στάθης Νίκος (ανύπαντρος)
|
β) Στην απογραφή του 1506 έχουμε αρκετά πρωτόγνωρα. Έχει εγκατασταθεί μια οικογένεια μουσουλμάνων, της οποίας ο αρχηγός ονομάζεται Εβρενός (Evrenos), και είναι γιος του Αμπτουλάχ (veled-i Abdullah). Πρόκειται για τον μοναδικό μουσουλμάνο που κατοίκησε στα όρια της σημερινής δημοτικής ενότητας Αχελώου. Στην καταγραφή μετά το όνομα του πατέρα υπάρχει ο χαρακτηρισμός çift, που σημαίνει ότι του παραχωρήθηκε από τον τιμαριούχο, που νέμονταν την περιοχή, μια έκταση γης που ήταν δυνατό να καλλιεργηθεί από ένα ζευγάρι βοδιών. Ανάλογα με το έδαφος αυτό σήμαινε μία έκταση από 5-15 εκτάρια, δηλαδή 50-150 στρέμματα. Το όνομά του, επίσης, μας θυμίζει τον Εβρενό μπέη, τον ελληνικής καταγωγής στρατηγό, που συνέβαλε στο να καταλάβουν οι Τούρκοι πολλές περιοχές των Βαλκανίων μεταξύ αυτών και τη Θεσσαλία.
Συνολικά το 1506 κατοικούν στην Αραχωβίτσα 1 πλήρης οικογένεια μουσουλμάνων, 12 πλήρεις οικογένειες χριστιανών και 1 οικογένεια χήρας. Από τα ονόματα παρατηρούμε ότι οι ισχυρές οικογένειες της προηγούμενης απογραφής δεν υπάρχουν, εκτός και αν «κρύβονται» πίσω από τα πατρώνυμα που εμφανίζονται ως επώνυμα.
Μουσουλμάνοι
|
01
|
Evrenos veled-i Abdullah çift
|
Χριστιανοί
|
01
|
Αβρός Γιάννης
|
|
02
|
Βράλης Κόμης
|
|
03
|
Γιάννης Μιχάλης
|
|
04
|
Γιώργης Μιχάλης
|
|
05
|
Γιώργος Νίκος
|
|
06
|
Δημήτρης Μιχάλης
|
|
07
|
Κώστας Μιχάλης
|
|
08
|
Μιχάλης Μιχάλης
|
|
09
|
Νικόλας Μιχάλης
|
|
10
|
Παύλος Μιχάλης
|
|
11
|
Ράφτης Νικόλας
|
|
12
|
Στάθης Μιχάλης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Μαρία
|
γ) Η απογραφή του 1530 είναι η τελευταία για την Αραχωβίτσα. Στην επόμενη απογραφή του 1571 στα κατάστιχα αναφέρεται ότι το τιμάριο καλλιεργείται από τους κατοίκους των Βραγκιανών αποδίδοντας στον τιμαριούχο τους φόρους που έπρεπε να εισπράξει. Στην απογραφή, λοιπόν, του 1530, που ήταν συγκεντρωτική, ζούσαν 9 πλήρεις οικογένειες και 4 οικογένειες χηρών. Όλοι χριστιανοί. Η οικογένεια των μουσουλμάνων δεν υπάρχει πια. Τους ακριβείς λόγους δεν τους γνωρίζουμε, αλλά θυμίζουμε ένα ιστορικό γεγονός, που δικαιολογεί την εξέλιξη αυτή.
Το 1525, πέντε δηλαδή χρόνια πριν την απογραφή, υπογράφτηκε η συνθήκη του Ταμασίου. Μία από τις προβλέψεις της ήταν στα Άγραφα να μην κατοικούν Τούρκοι. Ακόμα, η συνθήκη αναγνώριζε την αυτονομία των χωριών των Αγράφων, επέτρεπε την επικοινωνία ορεινών, πεδινών, ενώ ως αντάλλαγμα η Υψηλή Πύλη εισέπραττε απ’αυθείας 50.000 γρόσια ετησίως εκτός των υπολοίπων φόρων τακτικών ή έκτακτων.
5. ΜΑΡΑΘΟΣ, Marato.
α) Πρόκειται για μικρό οικισμό. Συνολικά το 1455 κατοικείται από 7 πλήρεις οικογένειες εκ των οποίων οι τέσσερις έχουν το ίδιο επώνυμο (Λευκαδίτης) και έναν ανύπαντρο. Το εμφανιζόμενο ως μικρό όνομα (Πρόγονος) πιθανόν να φανερώνει την ιδιότητα του παππού. Ακολουθούν τα ονόματα με τη σειρά που βρίσκονται στο κατάστιχο. Ενδεχομένως έτσι να δείχνεται και η μεταξύ τους συγγενική σχέση.
|
01
|
Λευκαδίτης Πρόγονος
|
|
02
|
Λευκαδίτης Νικόλας
|
|
03
|
Λευκαδίτης Γιάννης
|
|
04
|
Λευκαδίτης Στάθης (ανύπαντρος)
|
|
05
|
Λευκαδίτης Γιάννης
|
|
06
|
Μόρφης Γιάννης
|
|
07
|
Γύρος Πυλωρής
|
|
08
|
Θωμάς γιος του Πυλωρή
|
β) Στην απογραφή του 1506 παρατηρείται και στον Μάραθο η εκτεταμένη χρήση των πατρωνύμων ως επωνύμων, υπάρχει όμως μια σημαντική αύξηση του πληθυσμού. Υπερδιπλασιάστηκαν οι κάτοικοι, αφού οι πλήρεις οικογένειες έφτασαν τις 12 και επιπλέον ζούσαν 4 οικογένειες χηρών και ένας ανύπαντρος.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Γιάννης Γιώργης
|
|
02
|
Γιάννης Νικόλας
|
|
03
|
Γιώργης Ανδρόνικου
|
|
04
|
Γιωργής Γιάννης
|
|
05
|
Θόδωρος Δωρόσυχος
|
|
06
|
Θόδωρος Πυλωρής
|
|
07
|
Κυριακόπουλος Γιάννης
|
|
08
|
Κυριακόπουλος Γιώργος
|
|
09
|
Κυριακόπουλος Νικόλας
|
|
10
|
Κώστας Γιώργος
|
|
11
|
Νικόλας Γιάννης
|
|
12
|
Πολύστυχος Μιχάλης
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Γιωργής
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Στάμω
|
|
02
|
Μαρία
|
|
03
|
Μαρία (άλλη)
|
|
04
|
Κορσίνη
|
γ) Στη συγκεντρωτική απογραφή του 1530 καταγράφηκαν 10 πλήρεις οικογένειες, 4 χηρών και υπήρχαν και 6 ενήλικοι ανύπαντροι. Ο πληθυσμός, δηλαδή, βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με το 1506.
δ) Η απογραφή του 1571 έχει λάθη. Στο σύνολο αναφέρονται 12 οικογένειες πλήρεις, 2 χηρών και 5 ανύπαντροι. Στην ονομαστική όμως απογραφή οι πλήρεις είναι 11. Αν ήταν αβλεψία ή λάθος στην πρόσθεση, θα φαινόταν στον υπολογισμό της σπέντζας, ενός φόρου που θα δούμε κατά την ανάλυση των φόρων. Δεν προκύπτει όμως τέτοιο λάθος. Στα αξιοσημείωτα της απογραφής έχουμε την επανεμφάνιση επωνύμου (Λευκαδίτης) που συναντήσαμε το 1455.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Ανδρόνικος Γιώργης
|
|
02
|
Γιάννης Νικόλας
|
|
03
|
Θόδωρος Γιάννης
|
|
04
|
Λευκαδίτης Θόδωρος
|
|
05
|
Μαύρος Γιάννης
|
|
06
|
Χρυσός Γιώργης
|
|
07
|
Ρομπέρτος Μιχάλης
|
|
08
|
Ρομπέρτος Κοσμάς
|
|
09
|
Στέφανος Κοσμάς
|
|
10
|
Μιχάλης Γκην
|
|
11
|
Τσεργόλης Ρομπέρτος
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Χρυσός Μιχάλης
|
|
02
|
Κοσμάς Θόδωρου
|
|
03
|
Νικόλας Γιώργης
|
|
04
|
Σερβόπουλο Γιάννης
|
|
05
|
Γιάννης Δημήτρης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Κυριακή
|
|
02
|
Στατήρα
|
6. ΠΛΙΣΙΒΟ, Pilişyo/Pilişivo
α) Πρόκειται για οικισμό, που σήμερα είναι ακατοίκητος και ανήκει στο Καταφύλλι. Στην έρευνα που κάναμε για τα Σελιπιανά έγινε δυνατή η ταυτοποίηση του οικισμού. Το κατάστιχο της απογραφής του 1570 έγραφε ότι οι κάτοικοι των Σελιπιανών καλλιεργούσαν χωράφια που ανήκαν στα σύνορα με το Αργύρι και το Πλίσιβο πληρώνοντας φυσικά στον τιμαριούχο τους φόρους και το ενοίκιο, που έπρεπε. Αναζητήσαμε διάφορα δημοσιευμένα κατάστιχα. Ο οικισμός ήταν καταγεγραμμένος με παραλλαγές στη γραφή, δεν ήταν όμως εντοπισμένος που βρισκόταν. Η πληροφορία όμως που μας έδωσε το κατάστιχο της έρευνας - ότι συνόρευε με τα Σελιπιανά - έλυσε το θέμα. Για να έχουμε όμως μια πλήρη εικόνα του οικισμού ζητήσαμε και τα απογραφικά στοιχεία των ετών που αφορούν στην τωρινή έρευνα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όλες τις απογραφές, υπαγόταν στο ναχιγιέ Ραδοβίσδι, που ανήκε στον καζά του Φαναρίου (Karye-i Pilisivo, tabi-i Radoviz der kaza-yı Fenar). Στην απογραφή του 1455 καταγράφηκαν 21 πλήρεις οικογένειες, 2 χηρών και 3 ανύπαντροι. Ο απογραφέας όμως σημείωσε πως η μια γυναίκα που δηλώνεται ως χήρα είναι ανύπαντρη, ενώ οι 3 ενήλικοι αλλά ανύπαντροι περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τις πλήρεις οικογένειες. Το επώνυμο Γιανιτσόπουλος, Πελοποννησιακής ενδεχομένως προέλευσης, αφορά την πλειοψηφία των οικογενειών.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Γιανιτσόπουλος Γιάννης
|
13
|
Γιανιτσόπουλος Γιάννης
|
||
|
02
|
Ράφτης Γιάννης
|
14
|
Τσοπολάτης Αλέξης
|
||
|
03
|
Γιανιτσόπουλος Γιωργής
|
15
|
Γιανιτσόπουλος Νικόλας
|
||
|
04
|
Μαρίνος Γιωργής
|
16
|
Γιανιτσόπουλος Γιάννης
|
||
|
05
|
Γιανιτσόπουλος Κώστας
|
17
|
Γιωργής γιος του Μαρίνου
|
||
|
06
|
Γιανιτσόπουλος Δημήτρης
|
18
|
Ράφτης Μανόλης
|
||
|
07
|
Γιανιτσόπουλος Πέτρος
|
19
|
Τσοπολάτης Γιάννης
|
||
|
08
|
Γιανιτσόπουλος Μανόλης
|
20
|
Τσοπολάτης Κώστας
|
||
|
09
|
Γιανιτσόπουλος Νικόλας
|
21
|
Τσοπολάτης Δημήτρης
|
||
|
10
|
Χαρίκας Θοδωρής
|
22
|
Τσοπολάτης Μιχάλης
|
||
|
11
|
Γιανιτσόπουλος Μιχάλης
|
23
|
Τσοπολάτης Θοδωρής
|
||
|
12
|
Γιανιτσόπουλος Γιωργής
|
24
|
Γιάννης του Νικόλα
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Τσοπολατίνα
|
|
02
|
Μόρφω Γιανιτσοπούλου, ανύπαντρη
|
Από το Πλίσιβο εκείνης της εποχής και ενώ εδώ και 300 χρόνια περίπου δεν υπάρχει οικισμός, διατηρήθηκε ως τοπωνύμιο εκτός από το όνομα του οικισμού και η περιοχή όπου έμενε η Μόρφω Γιανιτσοπούλου, η ανύπαντρη. Η περιοχή λέγεται Μόρφες, ενώ η παράδοση μιλάει για δυο όμορφες κοπέλες που έμεναν εκεί.
β) Το 1506 ο πληθυσμός στο Πλίσιβο είναι διπλάσιος. Οι πλήρεις οικογένειες γίνονται 40 και των χηρών 7. Διατηρούνται τα επώνυμα Γιανιτσόπουλος και Τσοπολάτης, ενώ και εδώ κυριαρχεί η χρήση των πατρωνύμων ως επωνύμων.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Γιάννης Δημήτρης
|
21
|
Γιώργος Μαρίνος
|
||
|
02
|
Γιάννης Κώστας
|
22
|
Γιώργος Μιχάλης
|
||
|
03
|
Γιάννης Νικόλας
|
23
|
Δημήτρης Γιάννης
|
||
|
04
|
Γιάννης Μαρίνος
|
24
|
Δημήτρης Γιάννης
|
||
|
05
|
Γιανιτσόπουλος Γιάννης
|
25
|
Δημήτρης Γιώργης
|
||
|
06
|
Γιανιτσόπουλος Γιώργης
|
26
|
Δημήτρης Κώστας
|
||
|
07
|
Γιανιτσόπουλος Δημήτρης
|
27
|
Θόδωρος του Δημήτρη
|
||
|
08
|
Γιανιτσόπουλος Δημήτρης
|
28
|
Κώστας Θόδωρου
|
||
|
09
|
Γαινιτσόπουλος Μιχάλης
|
29
|
Μανόλης Μιχάλης
|
||
|
10
|
Γιανιτσόπουλος Μιχάλης
|
30
|
Μιχάλης Γιάννης
|
||
|
11
|
Γιανιτσόπουλος Μανόλης
|
31
|
Μιχάλης Γιάννης
|
||
|
12
|
Γιανιτσόπουλος Νικόλας
|
32
|
Μπόρης Μιχάλης
|
||
|
13
|
Γιανιτσόπουλος Νικόλας
|
33
|
Νικόλας Γιώργης
|
||
|
14
|
Γιώργο Γιάννης
|
34
|
Νικόλας Μαρίνος
|
||
|
15
|
Γιώργης Γιάννης
|
35
|
Στάθης Νικόλας
|
||
|
16
|
Γιώργης Κώστας
|
36
|
Τσοπολάτης Γιάννης
|
||
|
17
|
Γιώργος Μαρίνος
|
37
|
Τσοπογιάννης Δημήτρης
|
||
|
18
|
Γιώργης Μαρίνος
|
38
|
Τσοπολάτης Θόδωρας
|
||
|
19
|
Γιώργος Μαρίνος
|
39
|
Τσοπολάτης Νικόλας
|
||
|
20
|
Γιώργης Μαρίνος
|
40
|
Τσοπολάτης Χριστόδουλος
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Δάφνη
|
|
02
|
Μαρίνα
|
|
03
|
Ευδοκία
|
|
04
|
Κυράνα
|
|
05
|
Κυράνα (άλλη)
|
|
06
|
Ευδοκία (άλλη)
|
|
07
|
Θοδώρα
|
γ) Στην συγκεντρωτική απογραφή του 1530 καταγράφηκε ίδιος αριθμός οικογενειών με το 1506. Δηλαδή 40 πλήρεις και 7 χηρών. Ο μόνος που άλλαξε είναι ο τιμαριούχος και λέγεται Cundi Baba.
δ) Στην τελευταία διαθέσιμη απογραφή του 1571 καταγράφηκαν 20 πλήρεις οικογένειες, 4 οικογένειες χηρών και 6 ανύπαντροι. Έχουμε, δηλαδή, μια επαναφορά του πληθυσμού στα επίπεδα του 1455, φαινόμενο που είδαμε και σε άλλους οικισμούς όπως στα Βραγκιανά και το Καταφύλλι. Στα αξιοσημείωτα της απογραφής είναι η ύπαρξη ενός ιερέα και ενός καλόγηρου. Αυτό είναι το φυσιολογικό, το παράδοξο ήταν η απουσία στις προηγούμενες απογραφές και μάλιστα το 1506 που ο πληθυσμός ήταν διπλάσιος.
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Άγγελος Γιώργης
|
11
|
Μαρίνος Μιχάλης
|
||
|
02
|
Αντρίας Νικόλας
|
12
|
Μάστορας Δημήτρης
|
||
|
03
|
Αποστόλης Γιώργης
|
13
|
Μακρής Λάζαρος
|
||
|
04
|
Γιώργος Νικόλας
|
14
|
Νικόλας Γιώργης
|
||
|
05
|
Θόδωρος Νικόλας
|
15
|
Πούλος Νικόλας
|
||
|
06
|
Κουπλάνας Δημήτρης
|
16
|
Στρατήκης Δημήτρης
|
||
|
07
|
Κουπλάνας Σταμάτης
|
17
|
Φίλιππο Γιώργος
|
||
|
08
|
Κούκας Κόρ
|
18
|
Χαρίκος Γιώργης
|
||
|
09
|
Κυράκης Αργύρης
|
19
|
Γιώργης καλόγερος
|
||
|
10
|
Κώστας Μαρίνος
|
20
|
παπά Γιάννης
|
ΑΝΥΠΑΝΤΡΟΙ
|
01
|
Γιώργος Αντρίας
|
|
02
|
Στάθης Νικόλας
|
|
03
|
Σταμάτης Κώστας
|
|
04
|
Γιωργής Νέστωρας
|
|
05
|
Σταμάτης Νικόλας
|
|
06
|
Δημήτρης Σταμάτης
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Ευδοκία
|
|
02
|
Θοδώρα
|
|
03
|
Κυρού
|
|
04
|
Μαρία
|
7. ΜΑ(Ρ)ΚΟΝΑ Markona, Makona, Mako
Στην απογραφή του 1571 για τα Γριμπιανά (κατάστιχο KK 60, varak 26a, poz 29) ο απογραφέας είχε σημειώσει στην αρχή: Mezra-yı Markona tabi-i Radoviz mezkur mezrada Girimiana nam karye halkı ziraat idüb öşirlerin mezbur mezra sipahisine virirler, που σημαίνει «Ο οικισμός Markona (λιβάδι-χωριό) ανήκει διοικητικά στο Radoviz. Στο αναφερόμενο χωριουδάκι, οι κάτοικοι του χωριού που ονομάζεται Γριμιανά ασχολούνται με τη γεωργία και πληρώνουν τους φόρους τους στον ιππέα που είναι ιδιοκτήτης του τιμαρίου του αναφερόμενου χωριού».
Διαβάζοντας αυτό διαπιστώσαμε ότι επρόκειτο για εντελώς άγνωστο μικρό οικισμό που διαλύθηκε, ενώ η εκμετάλλευση των χωραφιών από τον σπαχή στον οποίον ανήκαν, συνεχιζόταν με την παραχώρησή τους σε καλλιεργητές των Γριμπιανών. Αν και από τους φόρους (180 άσπρα) ήταν φανερό ότι επρόκειτο για πολύ μικρό οικισμό, αναζητήσαμε να βρούμε, αν υπάρχουν, επιπλέον στοιχεία. Βρέθηκαν, λοιπόν, δύο καταγραφές - με παραλλαγές στη γραφή - ενός μικρού οικισμού που ανήκει στο Ραδοβίσδι και σε τοποθεσία δίπλα στα Γριμπιανά. Η μία του 1455 και η άλλη το 1506. Όσον αφορά στον εντοπισμό της τοποθεσίας στο σημερινό περιβάλλον δεν κατέστη δυνατός, μιας και δεν διατηρήθηκε κάποιο σχετικό τοπωνύμιο. Μεσολάβησαν πολλοί αιώνες και κατά καιρούς υπήρξε μεγάλη και κυρίως μαζική κινητικότητα στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να χαθούν τέτοια στοιχεία. Αν λάβουμε πάντως υπόψη μας μια δημοσιευμένη καταγραφή των οικισμών του Ραδοβισδίου που ανήκαν στο Φανάρι σύμφωνα με την απογραφή του 1455, τότε μπορούμε να πλησιάσουμε περισσότερο. Στην καταγραφή αυτή οι οικισμοί παρουσιάζονται με σειρά αρχίζοντας από τους οικισμούς που σήμερα ανήκουν στην Ευρυτανία και τη Μα(ρ)κονα την τοποθετεί ανάμεσα από Γριμπιανά και Νεχώρι. (Κωνσταντίνος Καμπουρίδης, Η νεότερη Ελλάδα μέσα από οθωμανικές αρχειακές πηγές, Θεσσαλονίκη 2009, 33). Δεν υπάρχει όμως βεβαιότητα. Μπορεί να ήταν και πριν τα Γριμπιανά.
α) Το 1455 είχε καταγραφεί ως Makona και αριθμούσε 9 πλήρεις οικογένειες. Αυτές ήταν:
|
01
|
Αλέξης Αναστάσης
|
|
02
|
Ασπρομάτης Αλέξης
|
|
03
|
Ασπρομάτης Γιώργος
|
|
04
|
Ασπρομάτης Δημήτρης
|
|
05
|
Ασπρομάτης Νικόλαος
|
|
06
|
Ντομένακας Γιώργος
|
|
07
|
Ντομένακας Θόδωρος
|
|
08
|
Ντομένακας Ντόκος
|
|
09
|
Ποζιόρος Αλέξης
|
β) Στην απογραφή του 1506 καταγράφηκε ως Mako και από τον αριθμό των κατοίκων φαίνεται η φθορά και εγκατάλειψη. Κατοικούν 2 πλήρεις οικογένειες και δύο χηρών. Πιο συγκεκριμένα:
ΑΝΤΡΕΣ
|
01
|
Λαζίκος Γιάννης
|
|
02
|
Σταμάτης Θόδωρος
|
ΧΗΡΕΣ
|
01
|
Νίοτσα Αρβανίτισσα
|
|
02
|
Μαρία
|
Β. ΑΝΑΛΥΣΗ
1) Λαμβάνοντας υπόψη τις δύο έρευνες που προηγήθηκαν για το Αργύρι και το Καταφύλλι και τα στοιχεία αυτής της έρευνας, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε την πληθυσμιακή εικόνα ενός τμήματος των Αγράφων κατά τους δυο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας, που σήμερα αποτελεί τη δημοτική ενότητα Αχελώου του δήμου Αργιθέας.
2) Στην περιοχή αυτή υπήρχαν εννέα (9) ανεξάρτητοι μεταξύ τους οικισμοί, που θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε και χωριά. Αρχίζοντας από τα σύνορα με την Ευρυτανία και προχωρώντας προς Καρδίτσα θα συναντούσε κάποιος στη σειρά τους οικισμούς: Αργύρι, Σελιπιανά, Πλίσιβο, Γριμπιανά, Μα(ρ)κόνα, Νεχώρι, Βραγκιανά, Αραχωβίτσα και Μάραθος. Η σημερινή εικόνα με τους πολλούς και διάσπαρτους οικισμούς που να ανήκουν σε 4 χωριά είναι πολύ μεταγενέστερη. Οι εννέα (9), λοιπόν οικισμοί υπάρχουν σίγουρα μέχρι το 1506. Το 1530 η Μα(ρ)κόνα δεν υπήρχε. Στην απογραφή του 1571 Μα(ρ)κόνα και Αραχωβίτσα δεν καταγράφονται, αλλά τα κτήματά τους τα καλλιεργούν οι κάτοικοι των Γριμπιανών και των Βραγκιανών αντίστοιχα. Το Πλίσιβο θα εγκαταλειφθεί μετά το 1700, ενώ την ίδια τύχη θα έχουν και τα Γριμπιανά, μόνο που αυτά ξανάγιναν χωριό σε διαφορετική όμως τοποθεσία.
3) Οι πίνακες που ακολουθούν χρησιμοποιούν τα στοιχεία των απογραφών που έχουν δημοσιευτεί στις τρεις προαναφερόμενες έρευνες και αποβλέπουν στο να γίνει πιο ξεκάθαρη η πληθυσμιακή εικόνα εκείνης της εποχής. Ειδικά στον πίνακα για το Αργύρι τα στοιχεία που καταγράφονται το 1506, 1530 και 1571 δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Τέλος, το σύνολο των κατοίκων υπολογίστηκε με την παραδοχή που ακολουθείται για εκείνη την εποχή: οι πλήρεις οικογένειες είχαν πέντε μέλη - δυο γονείς και τρία παιδιά - ενώ οι οικογένειες των χηρών τέσσερα μέλη.
ΑΡΓΥΡΙ, Argiri
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
35
|
175
|
2
|
8
|
4
|
187
|
|
1485
|
30
|
150
|
14
|
56
|
0
|
206
|
|
1506
|
40
|
200
|
11
|
44
|
4
|
249
|
|
1530
|
40
|
200
|
5
|
20
|
5
|
225
|
|
1571
|
22
|
110
|
3
|
12
|
5
|
127
|
ΚΑΤΑΦΥΛΛΙ-ΣΕΛΙΠΙΑΝΑ (SPİLİANA, SİPİLYANA, SİPİLANA, SPİLYANA)
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
86
|
430
|
6
|
24
|
13
|
467
|
|
1485
|
55
|
275
|
17
|
68
|
0
|
343
|
|
1506
|
83
|
415
|
23
|
92
|
6
|
513
|
|
1521
|
90
|
450
|
23
|
92
|
8
|
550
|
|
1571
|
69
|
345
|
15
|
60
|
18
|
423
|
ΠΛΙΣΙΒΟ, Pilisivo, Pilişova
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
21
|
105
|
1
|
4
|
4
|
113
|
|
1506
|
40
|
200
|
7
|
28
|
0
|
228
|
|
1530
|
40
|
200
|
7
|
28
|
0
|
228
|
|
1571
|
20
|
100
|
4
|
16
|
5
|
121
|
ΓΡΙΜΠΙΑΝΑ, GİRİMYANA, Girimiana
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
11
|
55
|
1
|
4
|
1
|
60
|
|
1506
|
13
|
65
|
4
|
16
|
0
|
81
|
|
1530
|
15
|
75
|
4
|
16
|
0
|
91
|
|
1571
|
20
|
100
|
3
|
12
|
6
|
118
|
ΜΑ(Ρ)ΚΟΝΑ, Markona, Makona, Mako
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
9
|
45
|
|
|
|
45
|
|
1506
|
2
|
10
|
2
|
8
|
|
18
|
ΝΕΧΩΡΙ, Nihori
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
15
|
75
|
1
|
4
|
1
|
80
|
|
1506
|
9
|
45
|
3
|
12
|
0
|
57
|
|
1530
|
12
|
60
|
6
|
24
|
0
|
84
|
|
1571
|
14
|
70
|
4
|
12
|
4
|
86
|
ΒΡΑΓΚΙΑΝΑ, Viraniana, VİRANYANA, İvraniana
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
62
|
310
|
7
|
28
|
7
|
345
|
|
1485
|
58
|
290
|
17
|
68
|
0
|
358
|
|
1506
|
87
|
435
|
23
|
92
|
3
|
530
|
|
1530
|
91
|
455
|
12
|
48
|
25
|
528
|
|
1571
|
64
|
320
|
12
|
48
|
17
|
385
|
ΑΡΑΧΩΒΙΤΣΑ Rahoviça
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
13
|
65
|
0
|
0
|
3
|
68
|
|
1506
|
12
|
60
|
1
|
4
|
0
|
64
|
|
1530
|
9
|
45
|
4
|
12
|
0
|
57
|
(δεν περιλαμβάνεται η μια οικογένεια μουσουλμάνων)
ΜΑΡΑΘΟΣ, Marato
|
ΕΤΟΣ
|
Οικογένειες με άντρα αρχηγό Χ5
|
ΣΥΝΟΛΟ 1
|
Οικογένειες με χήρα αρχηγό Χ4
|
ΣΥΝΟΛΟ 2
|
Ανύπαντροι
|
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ
|
|
1455
|
7
|
35
|
0
|
0
|
1
|
36
|
|
1506
|
12
|
60
|
4
|
16
|
1
|
77
|
|
1530
|
10
|
50
|
4
|
16
|
6
|
72
|
|
1571
|
12
|
60
|
2
|
8
|
5
|
73
|
4) Από τον αριθμό των κατοίκων κάθε οικισμού διαπιστώνουμε ότι στην απογραφή του 1506 όλοι οι οικισμοί παρουσίασαν αύξηση με τα Βραγκιανά να φτάνουν στο 50%. Από τις καταγραφές, όμως, φαίνεται ότι δεν ήταν μια φυσική αύξηση, αλλά οφειλόταν στις εγκαταστάσεις νέων οικογενειών από τους σπαχήδες, για να αυξήσουν τα έσοδά τους.
5) Στα αξιοσημείωτα είναι η απότομη αύξηση του αριθμού των χηρών. Στο Αργύρι από 2 έγιναν 14, στα Σελιπιανά από 6, 17 και μετά 23. Στα Βραγκιανά από 7 σε 17 και μετά 23, ενώ και στους μικρούς οικισμούς το ίδιο συνέβη. Στο Μάραθο από 0 έγιναν 4 και στα Γριμπιανά από 1 σε 4.
6) Ο πίνακας που ακολουθεί είναι συγκεντρωτικός και βοηθάει στο να γίνουν καλύτερα οι συγκρίσεις και να βγουν συμπεράσματα. Επειδή όμως υπάρχουν στοιχεία από διαφορετικές απογραφές, διευκρινίζουμε: Η απογραφή του 1485 ήταν συνοπτική και έχουμε στοιχεία μόνο για το Αργύρι, Σελιπιανά και Βραγκιανά. Η απογραφή του 1521 (αφορά τα Σελιπιανά) και του 1530 (υπόλοιποι) τις αναφέρουμε μαζί, μιας και η μεταξύ τους απόσταση είναι πολύ μικρή, ώστε να είναι εφικτές οι συγκρίσεις.
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
|
ΧΩΡΙΟ
|
1455
|
1485
|
1506
|
1521
1530
|
1571
|
||||||||||
|
ΣΕΛΙΠΙΑΝΑ
|
467
|
343
|
513
|
550
|
423
|
||||||||||
|
ΒΡΑΓΚΙΑΝΑ
|
345
|
358
|
530
|
528
|
385
|
||||||||||
|
ΑΡΓΥΡΙ
|
187
|
206
|
249
|
225
|
127
|
||||||||||
|
ΠΛΙΣΙΒΟ
|
113
|
|
228
|
228
|
121
|
||||||||||
|
ΓΡΙΜΠΙΑΝΑ
|
60
|
|
81
|
91
|
118
|
||||||||||
|
ΝΕΧΩΡΙ
|
80
|
|
57
|
84
|
86
|
||||||||||
|
ΜΑΡΑΘΟΣ
|
36
|
|
77
|
72
|
73
|
||||||||||
|
ΡΑΧΩΒΙΤΣΑ
|
68
|
|
64
|
57
|
|
||||||||||
|
ΜΑ(Ρ)ΚΟΝΑ
|
45
|
|
18
|
|
|
||||||||||
|
ΣΥΝΟΛΟ
|
1401
|
907
|
1817
|
1835
|
1333
|
7) Ο συνολικός αριθμός των κατοίκων είναι εντυπωσιακός, ακόμα και στην εποχή μας, που έχουμε συνηθίσει να μετράμε τους πληθυσμούς σε εκατομμύρια. Αν μάλιστα κάνουμε συγκρίσεις με πόλεις και χωριά εκείνης της εποχής, θα έχουμε καλύτερη εικόνα. Η Λάρισα, που ήταν μετά τα Τρίκαλα η μεγαλύτερη θεσσαλική πόλη, αριθμούσε 3.000 χριστιανούς. Η Καρδίτσα ήταν ένα μικρό χωριό με 40 οικογένειες, ενώ το Φανάρι, η πρωτεύουσα δηλαδή της επαρχίας στην οποία υπάγονταν οι δικοί μας οικισμοί είχε 400 περίπου οικογένειες, δηλαδή 2.000 κατοίκους.
8) Από τους 9 οικισμούς, Σελιπιανά και Βραγκιανά διεκδικούν την πρωτιά με τα Σελιπιανά στο σύνολο των απογραφών να δείχνουν μια μικρή υπεροχή. Αν πάρουμε ως βάση σύγκρισης την απογραφή του 1521, για την οποία έχουμε στοιχεία και για άλλα χωριά της σημερινής Αργιθέας, διαπιστώνουμε ότι τα δύο αυτά χωριά με 550 το πρώτο και 528 το δεύτερο ακολουθούν το πολυπληθέστερο, τα Πετρίλια, που είχε 1550 κατοίκους. Η Μπουκοβίτσα (Ανθηρό) είχε 285, ενώ στο Κατούσι (Μεταμόρφωση Ανθηρού) κατοικούσαν 400. Στο Λιάσκοβο (Πετρωτό) ζούσαν 327 άνθρωποι, στο Λεοντίτο 271, στα Κουμπουριανά 202, στο Κουπλέσι (Φουντωτό) 183, στο Μεσοβούνι 267, ενώ το Μεζίλο (∆ροσάτο) 493.
9) Επανερχόμενοι στον πίνακα με τους 9 οικισμούς βλέπουμε το Αργύρι να βρίσκεται σταθερά στην 3η θέση, ενώ η έκπληξη προέρχεται από το άγνωστο μέχρι τώρα Πλίσιβο που είναι ισοδύναμο με το Αργύρι. Από τις διαθέσιμες απογραφές παρατηρούμε ότι στο Αργύρι και στο Πλίσιβο παρουσιάζονται μεγάλες αυξομειώσεις, τη μια διπλασιάζεται ο πληθυσμός και την άλλη μειώνεται στο μισό. Μεγάλες αυξομειώσεις έχουν και τα Βραγκιανά, ενώ στα Γριμπιανά υπάρχουν μόνο αυξήσεις. Στο Νεχώρι και στο Μάραθο υπάρχει μια πληθυσμιακή σταθερότητα, ενώ η Μα(ρ)κόνα πρώτα και στη συνέχεια η Αραχωβίτσα θα εγκαταλειφθούν.
10) Ενώ η αύξηση του πληθυσμού σε μεγάλο βαθμό εξηγείται από τα απογραφικά στοιχεία - εγκατάσταση νέων οικογενειών προερχόμενων από διάφορες περιοχές του σαντζακιού των Τρικάλων - η μείωση δεν είναι φανερή. Η εγκατάλειψη, πάντως, μιας εστίας χωρίς την έγκριση του τιμαριούχου δεν ήταν εύκολη, ενώ και ο προορισμός είχε πολλές δυσκολίες. Στις αιτίες ωστόσο της πληθυσμιακής μείωσης ας έχουμε υπόψη μας ότι εκείνη την εποχή και για διάστημα δύο και πλέον αιώνων η πανούκλα είχε φτάσει στη Θεσσαλία. Χαρακτηριστικές χρονιές με πολλούς νεκρούς από την πανούκλα ήταν το 1466-1467, το 1545, το 1555, το 1565 ενώ και τον επόμενο αιώνα εμφανιζόταν κατά διαστήματα αποδεκατίζοντας ολόκληρες συνοικίες. Μια τέτοια αιτία θα μπορούσε να εξηγήσει τη μείωση στα Σελιπιανά που παρατηρείται στην απογραφή του 1485 σε σχέση με αυτή του 1455. Μείωση υπάρχει μόνο στα Σελιπιανά, ενώ στα Βραγκιανά και στο Αργύρι έχουμε μικρή αύξηση. Στην απογραφή όμως του 1570/71 παρατηρούμε το παράδοξο οι τέσσερις μεγάλοι οικισμοί να έχουν σημαντική έως μεγάλη μείωση, ενώ οι μικρότεροι είναι σταθεροί με τα Γριμπιανά να έχουν και αύξηση.
11) Στη τελευταία γραμμή του πίνακα αθροίζεται το σύνολο των κατοίκων όλων των οικισμών ανά έτος απογραφής. Για το 1485 υπάρχουν στοιχεία μόνο για τα τρία πρώτα χωριά. Στις απογραφές του 1506 και 1530 ο συνολικός πληθυσμός ξεπερνά τα 1800 άτομα. Στην απογραφή του 1571 υπάρχει σαφής υποχώρηση, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να πέσει κάτω και από την απογραφή του 1455.
